Jako architekci wnętrz rzadko mamy okazję pracować nad projektem CAŁEGO domu. Z reguły Inwestorzy zgłaszają się do nas, kiedy projekt architektoniczny jest już skończony, a pozwolenie na budowę - wydane. Projektant wnętrz ma możliwość wprowadzenia modyfikacji, jednak w ograniczonym zakresie. Pole manewru wyznacza bryła budynku.
Misja – projekt
Architekci skupiają się na formie domu, jego wpisaniu w krajobraz, sąsiedztwo, kontekst miejsca oraz obowiązujące warunki zabudowy. Poszukiwania atrakcyjnej formy architektonicznej dla budynku skutkuje czasami tym, że wnętrze potraktowane jest po macoszemu. Nie jest funkcjonalne, nie jest wygodne, nie jest zbyt wdzięczne w użytkowaniu. Zadaniem projektanta jest wówczas usunięcie w cień mankamentów, oraz maksymalne uwypuklenie zalet wnętrza. To wdzięczne wyzwanie, nie zawsze jednak kończy się sukcesem. Jeśli przedpokój naszego świeżo wybudowanego domu ma wymiary 1,5 x 1,5 m2, i są to wymiary ograniczone przez słup konstrukcyjny, drzwi oraz pion kominowy, pole manewru jest niewielkie. Dosłownie.
Wnętrze tworzy zewnętrze... czy odwrotnie?
Relacja pomiędzy zewnętrzem a wnętrzem budynku jest bardzo, bardzo zażyła. To, na jakiej wysokości usytuowana jest ścianka kolankowa poddasza, jak rozmieszczone są słupy konstrukcyjne, albo na jakiej wysokości zaczynają się wnęki okienne, to zagadnienia, które mają niebagatelny wpływ na komfort użytkowania wnętrza. Są to również kwestie, które opracowują na ogół architekt we współpracy z konstruktorem, ale bez porozumienia z architektem wnętrz. Czy słusznie? Projektant wnętrz chętnie podsunie rozwiązania, które poprawią późniejsze możliwości aranżacyjne, albo walory użytkowe wnętrza :)
Kluczowe szczegóły podczas projektowania architektury
Sztandarowym przykładem owocnej współpracy architekta z projektantem wnętrz jest usytuowanie okien w kuchni. Nie każdy architekt ma w głowie schematy konstrukcji zabudowy kuchennej, i może zaproponować np. bardzo efektowne, ale mało praktyczne przeszklenia na ścianie kuchennej, którą chcielibyśmy później zabudować. Od wysokości parapetów okiennych będzie zależeć, czy zmieścimy w kuchni pełnowymiarowe szafki pokryte blatem, czy będziemy musieli obejść się smakiem lub wymieniać okno...
Istotne ogóły
Podobnie rzecz ma się ze ścianką kolankową, czyli odcinkiem pionowej ściany na poddaszu, nad którą zaczyna się połać dachu. Popularne wysokości "kolanek" w projektach domów katalogowych oscylują wokół 80 - 110 cm nad podłogą. Niekoniecznie muszą być tymi, które zagwarantują nam wymarzoną ilość przestrzeni użytkowej na poddaszu. Jeśli od początku rozważasz znaczące zmiany w projekcie katalogowym, lub projektujesz dom od zera - jak najwcześniej zaangażuj w proces projektanta wnętrz. Dlaczego? Ponieważ angaż projektanta wnętrz na etapie tworzenia projektu architektonicznego to oszczędność na etapie wykończeniowym. Unikniesz trzykrotnego przenoszenia gniazd, orania sufitów w celu przeniesienia punktów oświetleniowych, czy też przekuwania ścian, żeby uniknąć kolizji rury kanalizacyjnej ze zmywarką w kuchni.
Projektant od uszczegóławiania
Dobrze wyedukowany oraz profesjonalnie podchodzący do swojego zawodu architekt wnętrz orientuje się nie tylko w aktualnych trendach światowego designu. Oczywiście, śledzenie trendów we wnętrzarstwie jest ważne! W końcu to niewyczerpane źródło inspiracji ; ) Jednak projektant wnętrz jest wyedukowany również w zakresie projektowania urbanistyczno-architektonicznego, konstrukcjach budowlanych, podstawach projektowania instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych, C.O. czy aktualnych przepisach prawa.
Projektant wnętrz a dekorator – różnice
Warto tutaj rozróżnić zawód architekta wnętrz od dekoratora. Sytuacja wygląda podobnie, jak z prostokątem i kwadratem. Każdy architekt wnętrz jest dekoratorem, ale nie każdy dekorator jest architektem. Dekorator wnętrz zajmuje się przede wszystkim warstwą wizualną wnętrza, nadaje przestrzeni "ostatniego szlifu". Dobiera tkaniny, dodatki, dekoracje, ale raczej nie ingeruje w strukturę architektoniczną, czyli np. nie przestawia ścian ani nie podwiesza sufitów. Projektant wnętrz ma nieco szersze kompetencje. Na ogół przejmujemy obiekty w stanie surowym lub prowadzimy generalne remonty. Naszym zadaniem jest jak zagospodarować zastaną przestrzeń w taki sposób, aby jak najlepiej służyła użytkownikom. Jeśli oznacza to burzenie ścian, albo zmianę usytuowanie łazienki - podejmiemy temat. We współpracy z odpowiednim branżystą.
Projektowanie przyszłościowe
Tyle tylko, że dramatyczne ingerencje w architekturę wnętrz nie będą potrzebne, jeśli od samego początku projektant będzie aktywnie zaangażowany w tworzenie budynku! W interesie projektanta wnętrz jest, żeby przestrzeń była jak najprzyjaźniej przygotowana do prac remontowych, wykończeniowych i aranżacyjnych. Żeby gniazda elektryczne znajdowały się w odpowiednich miejscach, żeby włączniki świateł były na wysokości "trafionej w punkt", żeby kominek miał zapewniony niezależny dopływ powietrza, centralny odkurzacz swobodnie mieścił się w ścianach, sypialnia była odpowiednio daleko od pralki, żeby schody wisiały w efektownej próżni... itd.
Owocna kooperacja. Architektura i projektowanie
Pamiętam, jak skwitował mnie kiedyś znajomy. "Projektantka wnętrz? Czyli taka pani od zawieszania obrazków na ścianie?". Ano nie. Taka pani (lub pan), który najpierw usytuuje ścianę, zdecyduje, z czego będzie wykonana, a później określi, czy pomaluje ją farbą, czy pokryje boazerią, i jak pod nią poprowadzi kable. No, i zdecyduje, który punkt oświetleniowy skierowany będzie na rodzinną galerię, a także w którym miejscu warto usytuować kominek, żeby ogrzał jak największą ilość przestrzeni.
Podsumowując
Kompetencje architekta oraz projektanta wnętrz są płynne i często się zazębiają, dając pola bardzo twórczej współpracy. Jako projektant uwielbiam być zaangażowaną w proces powstawania budynku od fundamentów. Dlaczego? Jeśli projektant wnętrz jest zaangażowany w proces tworzenia budynku od samego początku, wie, co zastanie po zakończeniu prac budowlanych. Kiedy kończy się budowa, a zacznie remont – nie walczy z materią. Realizauję projekt, który został przygotowany z wyprzedzeniem. Sytuacja idealna :)
Autor: Urszula Marszałek;
Ilustracje: projekt domu jednorodzinnego pomiędzy Nasielskiem a Pułtuskiem - iO Project we współpracy z Pracownią Architektoniczną AD Dariusz Jankowski.