Olaboga! Musisz wybrać płytki podłogowe, ale od wzorów i kolorów bolą Cię oczy? Planujesz zlecić aranżację wnętrza projektantowi, ale nie wiesz, czy nie wpuści Cię w maliny, kierując się głównie wyglądem kafli? Spokojna głowa. Poniżej zebrałyśmy informacje, które uważamy za ważne przy wyborze płytek podłogowych. Podane parametry zawsze sprawdzamy przed wprowadzeniem kafli do projektu :) Co ciekawe, dzięki zrozumieniu oznaczeń na kartach technicznych można uniknąć rozczarowania wyglądem płytki "w realu", nawet jeśli decyzję o zakupie podejmujemy nie dotykając płytki! OK, więc o czym pamiętać, żeby nie żałować po zakupie? Ściągawka poniżej.

Kluczowe parametry przy wyborze posadzki z płytek

Ze względu na miejsce zastosowania płytki podłogowe powinny posiadać określone parametry techniczne. Dwa z nich są kluczowe. Pozwolą Ci również zawęzić pole wyboru spośród nieprzebranego morza glazury, gresu czy terakoty do tych płytek, które będą nie tylko ładnym, ale i roztropnym wyborem. Źle dobrana klasa ścieralności sprawi, że płytki szybko się zniszczą. Z kolei zignorowanie kwestii antypoślizgowości może sprawić, że prysznic zakończy się drastycznie.

Wygląd jest ważny, ale parametry techniczne są bardziej istotne.

Ważne informacje o płytkach zawarte są w ich kartach technicznych. Można je sprawdzać na stronie producentów. Ilustracja: Tubądzin.

Załóżmy, że szukamy płytki podłogowej w neutralnym, beżowym odcieniu, która miałaby znaleźć się w naszej wymarzonej łazience. Dokładnie: w strefie prysznica typu walk-in, z odpływem wyprofilowanym w podłodze. Jeśli zerkniemy do opisu technicznego, naszą uwagę powinno zwrócić hasło "antypoślizgowość" (zaznaczone na czerwonawo na ilustracji powyżej). Jak widać, płytki która wpadła nam w oko "nie dotyczy" parametr antypoślizgowości. Czyli płytka NIE (!) jest antypoślizgowa, i nie powinniśmy zastosować jej w strefie mokrej łazienki ;)

Jest za to matowa (1) i bardzo odporna na ścieranie (2) - klasę ścieralności odpowiednią do miejsc obciążonych znacznym ruchem. Poza tym jest mrozoodporna (4) i nienasiąkliwa (5), czyli zabrudzenia mają marne szanse na przeniknięcie do głębszych warstw płytki. Rektyfikację (3) będą chwalić sobie Wykonawcy podczas układania posadzki. Tyle informacji w prostej tabelce. Zaciekawiony/a?

I. Klasa ścieralności (PEI) I-VI

Wbrew pozorom płytki I klasy ścieralności to płytki... najgorsze. Będą się najszybciej ścierać, i najszybciej stracą wzór w miejscach, w których natężenie ruchu jest największe. Podczas projektowania wnętrz interesują nas płytki o klasie ścieralności  min. PEI III. Takie płytki możemy zastosować w sypialniach, garderobach czy domowych łazienkach. PEI IV to minimalna klasa ścieralności dla podłóg lokali usługowych, dla stref komunikacji (czyli korytarzy, przedsionków) albo pokoju dziennego. Oznaczeniem PEI V pochwalić mogą się czasem gresy techniczne oraz klinkier dedykowany na tarasy i ganki.

Chcąc zagwarantować Inwestorom dożywotni spokój wynikający z dobrej jakości, nie starzejącej się okładziny podłogowej, w projektach stosujemy niemal wyłącznie płytki o klasie ścieralności PEI IV. Wbrew pozorom płytki tej klasy można znaleźć w każdym przedziale cenowym. Trzeba tylko wiedzieć, czego szukać. 

II. Klasa antypoślizgowości R9-R13

To drugi kluczowy (!) parametr podczas doboru płytek podłogowych.  Klasa antypoślizgowości określa, jak śliskie są płytki. Pozwala bezpiecznie dobrać płytę do określonego pomieszczenia. Przykładowo, w łazience bezpieczne będą nieco chropowate płytki, na których nie poślizgniemy pomimo kałuży rozlanej na podłodze wody. W salonie ryzyko zawilgocenia powierzchni nie jest tak wysokie, jak w łazience. Płytki mogą być więc gładsze bez straty dla bezpieczeństwa, za to z zyskiem dla zakładanego efektu wizualnego.

Swoją drogą, istnieje szereg pomieszczeń, w których gładka płytka będzie wyborem pełnym zalet. Śliska płytka umożliwi np. bezproblemowe czyszczenie. Ale dotyczy to raczej ścian, niż podłóg.

Co ciekawe, parametr R definiowany jest jako "kąt nachylenia powierzchni polanej olejem, z której zsunie się człowiek".  W określonym przepisami obuwiu, oczywiście :) 

Parametr "R" podpowie nam również, jakiej powierzchni płytek można spodziewać się po produkcie. To ważne zwłaszcza wtedy, kiedy nie mamy dostępu do próbki, tzn. nie możemy "dotknąć" materiału. Płytka R9 będzie gładsza (i bardziej śliska) niż płytka R10, nie mówiąc już o R11. Np. gres imitujący drewno o klasie R9 będzie miał mniej urozmaiconą powierzchnię, niż taki sam gres oznaczony klasą R10. Szukając rustykalnej, wyraziście odwzorowującej powierzchnię "deski z gresu" wybrałabym więc raczej gres o strukturze R10, ponieważ R9 będzie nudniejszy, wypłaszczony. Chociaż i tutaj zdarzają się zaskakujące perełki!

Antypoślizogowość zwiększają reliefy oraz ryfle, czyli wklęsłe albo wypukłe wzory tworzące powierzchnię płytki. Kojarzycie blachę ryflowaną? No właśnie. Ryflowane płytki mogą być obłędnie pragmatycznym wyborem do prysznica bez brodziku. Chociaż w stylu glamour trudno będzie je przemycić, aranżacja w nurcie industrialnym tylko zyska smaku.

Płytki ścienne nie mają wytrzymałości płytek podłogowych i nie należy ich podmieniać. Ilustracja: Tubądzin.

Powierzchnia

Generalnie płytki dzieli się na błyszczące, matowe i lappatto.W przypadku płytek podłogowych będą to (w kolejności od najbardziej do najmniej śliskiej) następujące powierzchnie:

Polerowane (tzw. "polery") - płytki błyszczące, np. szlifowane gresy porcelanowe. Za żadne skarby świata nie stosujemy takich płytek w łazience! Poślizg murowany.

Satyny - to płytki szlifowane do momentu uzyskania półmatowej powierzchni. W katalogach technicznych często określane są jako "semi-matt". Niestety, charakteryzują się powierzchnią trudną do utrzymania w czystości. W satynowane płytki łatwo wcierają się zabrudzenia, co może być uciążliwe np. przy zastosowaniu w przedpokoju.

Lappatto to mix matu z połyskiem - charakterystyczna, bardzo przyjemna w dotyku powierzchnia. Jest efektem szlifowania gresu elastycznie osadzonymi tarczami, które jakby "pomijają" część szlifowanej powierzchni. Trudno ją pomylić z innymi powierzchniami. Taka płytka połyskuje, fajnie rozpraszając światło, ale jest zdecydowanie mniej śliska niż zwykła, "błyszcząca" płytka. Co więcej, mniej widać na niej smugi i osady.

Matowe płytki podłogowe występują głównie w przypadku cotto, czyli kafli z gliny naturalnej; terakoty oraz klinkieru. Cotto na ogół wymagają impregnacji. Terakota może być wypalona i pokryta szkliwem, natomiast klinkier formowany jest poprzez rozciąganie określonych gatunków glin, a następnie poddany spieczeniu. Spędziłam wiele nocy na poszukiwaniach charakternych, wzorzystych, matowych płytek do strefy wejścia (hollu, przedsionka, wiatrołapu...). Takie płytki są nie dość, że bezpieczne pod kątem antypoślizgowości, to jeszcze nie widać na nich specjalnie zabrudzeń. Cud miód! Ale uwaga: to, że płytka jest matowa nie oznacza, że jest antypoślizgowa (!). Zerknijcie na ilustrację z kartą techniczną powyżej i parametr z cyferką (1).

 Klasyczna posadzka z płytek cotto. Zwróćcie uwagę na szerokie fugi, które podkreślają przemyślny sposób ich ułożenia! Ilustracja: Unplash

Czym jest rektyfikacja i kalibracja

Płytki, które mają równe, stałe wymiary układa się szybciej i bardziej estetycznie, możliwe jest także zastosowanie węższej fugi. O tym, że płytka nie będzie sprawiała problemów wymiarowych Kafelkarzowi świadczy informacja o jej rektyfikacji. Rektyfikacja płytki to mechaniczne przycięcie wypalonego elementu do założonego wymiaru. Tolerowany odchył to zaledwie 0,2 mm. Bardzo niewiele, nawet przy większych formatach. Krawędzie takich mechanicznie obrobionych płytek są fabrycznie szlifowane lub fazowane, stąd nie trzeba bać się ostrych krawędzi w rektyfikowanych płytkach.

Rektyfikacja bywa czasami mylona z kalibracją płytek. Tymczasem kalibracja to po prostu fabryczne grupowanie płytek w określone partie wymiarowe (kalibry). A także oznaczenie klasy wymiarowej. Są mianowicie płytki "lepszego" i "gorszego" kalibru, co ujęte jest odpowiednią normą ISO.

Ale uwaga! Istnieją płytki o celowo niestabilnych wymiarach. Mam tutaj na myśli płytki imitujące cegły, albo płytki nawiązujące do starych wzorów wytwarzane przez manufaktury, np. tzw. płytki - koronki.

Kolor i ...

Nie obędzie się bez kolorów. Wbrew pozorom kolory to BARDZO ważny aspekt płytek podłogowych. Nie tylko w wizualnym, ale i użytkowym aspekcie. Dlaczego?

No cóż. Wyobraźcie sobie białą, jednolitą powierzchnię. Nie jest istotne, czy jest ona matowa, błyszcząca czy "lapatowana" (patrz: lappatto !). Jest czysta, gładka, biała. A teraz wyobraź sobie, że stajesz na tę Idealną Białą Płytę w zabłoconym bucie albo wysypujesz okruchy z koszyka z pieczywem. Będzie widać, prawda?

I prawdopodobnie dlatego nie zdecydujesz się na nią jako na płytkę do przedsionka czy kuchni, w której szaleje cała familia. Generalna zasada jest taka: im bardziej jednolita jest powierzchnia, tym wyraźniej widać na niej wszelkie zabrudzenia. Po prostu.

Dodatkowo dochodzi aspekt barwy. Podłoga bardzo ciemna, wbrew pozorom, nie jest łatwiejsza w utrzymaniu w czystości od podłogi jasnej. Jeśli będzie jednolita, będzie się brudziła w widoczniejszy sposób od płytki strukturalnej. Podobna zasada obowiązuje przy dobieraniu frontów kuchennych.

Na niejednolitych, wielobarwnych płytkach mniej widać zabrudzenia. Ilustracja: Ape Ceramica

Płytki krajowe a importowane

Jeśli jesteśmy pod presją czasu, płytki zagranicznych producentów nie wchodzą w grę. Przepiękne płytki od Equipe, Perondy czy Vives raczej nie są trzymane na stanach magazynowych w polskich hurtowniach. Średni czas oczekiwania na płytki "z zza granicy" to od 2 do 4 tygodni. 

Chociaż cena zakupu płytek jest zbliżona do produktów czołowych polskich producentów, ze względu na wyższy koszt transportu za zagraniczne płytki zapłacimy więcej, niż za rodzime.

Kolejnym problemem jest dostęp do próbek. Wiadomo - zdjęcia przekłamują rzeczywisty wygląd produktu. Pomimo katalogów oraz specyfikacji technicznych udostępnianych przez producentów, do momentu otrzymania nie wiemy, jak dokładnie wygląda zamawiana przez nas próbka. Hurtownie umożliwiają projektantom sprowadzenie próbek w postaci pojedynczych płytek. Niestety, na nie również trzeba poczekać 2-4 tygodnie.

Import płytek pozostaje więc atrakcyjny jedynie w sytuacji, kiedy mamy czas na oczekiwanie oraz wolne fundusze.

Fugi i kleje, czyli nie tylko płytka tworzy podłogę

Po zakupie optymalnych płytek pozostają jeszcze dwa niuanse, o których warto pomyśleć przed zleceniem układania podłogi Wykonawcy.

I. FUGA

Wbrew obiegowej opinii coś takiego jak płytka bezfugowa... nie istnieje. Fuga ma za zadanie nie tylko wypełnić wizualnie lukę pomiędzy płytkami, ale przede wszystkim (!) pomóc w przenoszeniu naprężeń występujących podczas użytkowania. Podłogi budynków pracują tak samo, jak ściany (kojarzycie pękające sufity? No właśnie). Same kafle również mogą kurczyć i rozszerzać się pod wpływem temperatury. Jeśli pomiędzy płytkami nie będzie strategicznych przerw - będą pękać.

Minimalna szerokość fugi to 2-3 mm.

Poza szerokością fugi do wybrania pozostaje jej typ oraz odcień. Fugi dzielą się na fugi tradycyjne (cementowe, najprzystępniejsze cenowo), fugi ceramiczne (cementowe z dodatkiem substancji zwiększających elastyczność oraz parametry chłonności, nieco droższe od cementowych) oraz fugi epoksydowe (najtrudniejsze w aplikacji, za to charakteryzujące się znikomą chłonnością oraz fantastyczną gładkością, dzięki czemu łatwo je wyczyścić).

Uwaga! Jeśli rozważasz płytki z nadrukiem imitującym fugę, dobierz fugę idealnie pod kolor tej nadrukowanej! Ilustracja: Nowoczesna Stodoła

II. KLEJ DO PŁYTEK

Jego wybranie możemy oczywiście złożyć na kark Wykonawcy, jeśli jednak nie mamy pewności co do jego fachowości, warto zapewnić sobie zastosowanie tzw. kleju rozpływnego. Dzięki zastosowaniu pacy z zaokrąglonymi ząbkami i  rozwibrowaniu płytki podczas kładzenia, klej "rozpłynie się" usuwając spod kafli 99% powietrza. A pustki powietrzne pod płytkami to główna przyczyna pękania kafli.

W przypadku ogrzewania podłogowego usunięcie powietrza ma jeszcze jedną zaletę - lepszą przewodność cieplną podłogi.

----

Jak widzisz, nie tylko wygląd jest ważny. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego materiału poczujesz się świadomym kupującym i trafnie wybierzesz płytki na wymarzoną podłogę. A jeśli potrzebujesz pomocy w zaprojektowaniu posadzek - zachęcamy do kontaktu. Wszystkie wspomniane elementy uwzględniamy podczas aranżacji wnętrza :)

Ula Marszałek

10-04-2022